روش صحیح غصه خوری

روانشناسی
 

افسردگي، يک بيماري رواني ناشي از اختلالات مغزي و سيستم عصبي نيست، افسردگي، يک انحراف عاطفي است. به عبارت ديگر، افکار منحرف و فريب‏آلود، مجموعه‏اي از احساسات: غم و اندوه، عدم اعتماد به نفس، بي‏تفاوتي و بي‏حوصلگي، خستگي و ضعف، نااميدي و... را تحت عنوان افسردگي به دنبال مي‏کشند و قرباني خود را به طرف خودکشي سوق مي‏دهند.(1) افکار غيرمنطقي، غيرواقعي و فريب‏آلود، ميکروب و علت افسردگي هستند و چنانچه اين افکار، تصحيح و اصلاح شوند، افسردگي نيز درمان خواهد شد.(2)
احساس طبيعي غم و اندوه غم و اندوه ، يک عکس‏العمل سالم و طبيعي در مقابل ضايعات، حوادث، نااميدي‏ها و تغييرات بد زندگي است که ما اغلب، آن را سرکوب مي‏کنيم. ما براي حوادث اسفناک زندگي، براي بيماري‏ها يا براي هر سختي و مشقتي که در زندگي با آن رو به رو مي‏شويم دچار غم و اندوه مي‏گرديم. ممکن است براي کاري که زماني بر اثر ناپختگي و جواني انجام داده‏ايم اکنون غصه‏دار شويم. متأسفانه بسياري از ما نمي‏دانيم حالت صحيح و سالم غصه خوردن چگونه است و چه‏طور بايد با آن برخورد کرد و چه‏طور آن را ارضا کرد ، و از دل بيرون راند؟ ما به خود ، اجازه گريه کردن نمي‏دهيم و غم و غصّه ي خود را انکار مي‏کنيم. ما مي‏ترسيم اشکمان جاري شود و دردها را بيرون بريزيم. در نتيجه، اين عواطف را در سينه حفظ کرده ، هيچ وقت از آنها فارغ نمي‏شويم. آنها با فشاري که روي فکر و قلب ما وارد مي‏سازند، رفتار و اعمال روزمره ي ما را از مسير طبيعي منحرف مي‏سازند، به‏گونه‏اي که به عوارضي چون «افسردگي» دچار مي‏شويم.
روان‏شناسان معتقدند که راه سالم برخورد با غم و اندوه، اين است که: «هيچ وقت، فرصت گريه کردن را از دست ندهيد».(3) غصه نسخه قطعي درمان: خداباوري بينش خداباورانه و توحيدي مي‏گويد که اگر تنها شَوم، باز هم خدا هست. او جانشين همه نداشتن‏هاست. شخص خداباور مي‏گويد: من دوستي شنوا، بينا، دانا و مهربان دارم که «بر هر چيز تواناست»(4) و آن دوست و ياور خوب، «براي ما کافي است».(5) شناخت‏درماني مي‏گويد: «با پيش آمدن حادثه‏اي ناگوار، آن را تعميم ندهيد و هميشه منتظر حادثه بدي نباشيد. دليلي ندارد که اتفاق گذشته، باز تکرار شود». اما بينش توحيدي مي‏گويد: «خداباوري ، حصار امني است که هر که در پناه آن قرار گيرد، هيچ گزندي را تواناي غلبه بر او نيست».(6)
شناخت درماني مي‏گويد: «کامل‏گرايي و همه چيز را در حد بهترين خواستن، مايه رنج است». و بينش توحيدي مي‏گويد: «هر پديده و شي‏ء در جهان، نابودشدني است مگر آن که رو به‏سوي او دارد. هيچ‏کس و هيچ‏چيز جز او بهترين نيست و او تنها ربّ اعلي و سزاوار دوست داشتن و پرستيدن است».(7) شناخت درماني ممکن است نگراني ما را از پاره‏اي مسائل برطرف کند، ولي نمي‏تواند اضطراب و افسردگي را ريشه‏کن کند.
تنها خدا، صاحب و ناخداي اين کشتي توفان‏زده است که مي‏تواند انسان، اين مسافر بي‏قرار را ـ که گرفتار کشمکش‏هاي دروني و بيروني است ـ ، آرام کند. تنها برداشتن بينش‏هاي غلط (نفي خدايان دروغين)، موجب رستگاري نيست، بلکه بايد بينش خداباورانه به دنبال آن، مطرح و جايگزين شود ، يعني ارزش‏هاي فطري و خدايي، جانشين الهه‏ها و ارزش‏هاي دروغين شود. آنچه امروزه با عنوان برنامه‏ريزي عصبي ـ کلامي تحت عنوان اداره مغز مطرح مي‏شود، در اسلام، با فلسفه و مفهومي بسيار عميق‏تر، عنوان شده است. اسلام مي‏خواهد ما اداره‏کننده ي احساسات، عواطف، افکار و تمايلات خود باشيم، نه آنها مدير ما.(8) مذهب و خود ملامتگري کليه مذاهب مي‏خواهند که ما انسان‏هايي شاد و سرشار از نشاط باشيم و يکديگر را دوست بداريم. به هنگام خطاکاري، ايمان و اعتقادمان به ما مي‏گويد ، چون انسانيم مرتکب اشتباه مي‏شويم.
ما بايد خود و حتي کساني را که عليه ما کارشکني مي‏کنند ، ببخشيم.در انجيل آمده: «همسايه‏تان را چون خود دوست بداريد». اين عبارت در آنِ واحد به دو نکته اشاره مي‏کند: ديگران را دوست بداريد : اما خودتان را نيز دوست بداريد. به تعبيري « نه ديگران را سرزنش کنيد و نه خود را». تمام مذاهب به اين حقيقت پي برده‏اند که آدمي، موجودي ضعيف است و با وجود تلاش‏هاي فراوان، باز هم گاهي مرتکب گناه مي‏شود. البته ممکن است بتواند رفتارهاي اعتراض برانگيزش را به مقدار قابل توجهي کاهش دهد ، اما هرگز قادر نيست آن را کاملاً متوقّف کند. وقتي خداوند ، رفتار نادرست را بر ما مي‏بخشد، آيا ما نبايد با خويشتن مهربان و سخي باشيم؟ شما با پيروي از تعليمات مذهبي خود هيچ گاه دچار افسردگي ناشي از خود ملامتگري نخواهيد شد. اين، الگوي کاملي از همسويي مذهب و روان‏شناسي است، زماني که در کنار يکديگر قرار مي‏گيرند.(9)

پي نوشت ها :
 

1 . روان‏شناسي شادزيستن، جودي تاتل بام، ترجمه: ژيلا نينوايي، تهران: نداي فرهنگ، 1375، ص 9.
2 . درمان افسردگي و ضعف‏هاي رواني، ژيلا نينوايي، تهران: سخن، 1374، ص 12.ژ
3 . درمان افسردگي، جي رموند دوپاولو ـ کيت راسل ابلاو، ترجمه: مهدي قراچه‏داغي، تهران: البرز، 1374، ص 108 .
4 . سوره زمر، آيه 36.
5 . سوره بقره، آيه 20 و 106 و 109.
6 . اشاره به حديث مشهور سلسلة الذهب (کلمة لا اله إلاّ اللّه‏ حِصني). ر.ک: عيون أخبار الرضا(ع)، ج 2، ص134 .
7 . مذهب و روان‏شناسي، امان‏اللّه‏ خلجي موحد، تهران: نشر فرهنگ اسلامي، 1378، ص 41.
8 . اشاره به آيه 43 از سوره فرقان. در اين باره ر.ک به: مذهب و روان‏شناسي، ص 67 .
9 . غلبه بر افسردگي، پل اي.هاک، ترجمه: ضيا اعظامي، تهران: آران، 1374، ص 51 . منبع : مجله پيام زن - با تغيير و تلخيص
 

ارسال مقاله توسط کاربر محترم سایت : som